On seeing the last photograph of Oscar Wilde

The last photograph. Taken in 1900, a few months before he died. There he stands unrecognisable. It's him. But people in the street now pass him by and no one stops, no one whispers. You see, gone are the locks, gone are the Dandy and the scandal, gone is the panache and the nonchalance.

Just an overweight gentleman. Awkward he finds what was effortless before. And a broken man, he has no time for wit and all that goes with it. In fact everything feels already published and long ago out of print. Oh yes, the portrait hidden in the attic has already started to look all the better.

The inevitable decay of light into darkness, of fame into infamy, of Oscar into Dorian and of Wilde into tame, has finally caught up with him. The bargain is not valid anymore. Just a last photograph. For all time's sake. "Try taking the profile", he said. "I am tired of looking straight at the camera. I've been doing that all my life."

It only took a few more months, for the last blemish to be wiped clean as if by magic from the portrait of Dorian Gray in the attic. Eternity was finally his.

The subversive humour of John Cage

When John Cage delivered a lecture or wrote an article, you could rest assured that the result would be uncompromising and unusual in form and substance as the music he composed. It was sometime in late 1958 or 1959 that he decided to give a talk that was nothing but a series of unrelated stories which were accompanied by music including several radios which were provided as noise elements. He said that his intention was to put the stories together in an unplanned way so as to suggest that all things - stories, incidental sounds from the environment, and, by extension, beings - are related, and this complexity is more evident when it is not oversimplified by an idea of relationship in one person's mind. The stories ranged from diary notes, thoughts, to memories and conversations and simply anything that he could recall fitted the "story" category. The mundane and the extraordinary, the sad and the happy, the complicated and the simple mix and sometimes leave a trace. Other times they simply evaporate...

In the following short, one minute story, taken from the lecture, it's all down to the individual versus society. It's the rules against common sense. It's just an everyday event where one is part of it and then forgets it. But John Cage noted it all down. And it was delivered together with another 59 against the music and radio noise in the background.

But if you leave the experiment aside and just read the stories as stories for what they are worth, you will discover that John Cage was somebody with a wonderful sense of humour that never failed to be subversive and ask the right questions.

- A crowded bus on the point of leaving Manchester for Stockport was found by its conductress to have one too many standees. She therefore asked, "Who was the last person to get on the bus?" No one said a word. Declaring that the bus would not leave until the extra passenger was put off, she went and fetched the driver, who also asked, "All right, who was the last person to get on the bus?" Again there was a public silence. So the two went to find an inspector. He asked, "Who was the last person to get on the bus?" No one spoke. He then announced that he would fetch a policeman. While the conductress, driver, and inspector were away looking for a policeman, a little man came up to the bus stop and asked, "Is this the bus to Stockport?" Hearing that it was, he got on. A few minutes later the three returned accompanied by a policeman. He asked, "What seems to be the trouble? Who was the last person to get on the bus?" The little man said, "I was." The policeman said, "All right, get off." All the people on the bus burst into laughter. The conductress, thinking they were laughing at her, burst into tears and said she refused to make the trip to Stockport. The inspector then arranged for another conductress to take over. She, seeing the little man standing at the bus stop, said, "What are you doing there?" He said, "I'm waiting to go to Stockport." She said, "Well, this is the bus to Stockport. Are you getting on or not?" -

Extracted from the book "SILENCE - Lectures and Writings by John Cage". The book has the finest dedication of modern times - "To Whom It May Concern"...

The Invention Of Love (2010)

A beautiful short animated film inspired by the technique of the 2005 Australian short animated film "The Mysterious Geographic Explorations of Jasper Morello". What is really impressive in this film is the way the light penetrates the intricate cut out shadows producing a warm honey like atmosphere that is completely different to the cold and calculated Morello film. Well worth watching.

Νίκος Παπατάκης (1918-2010) - Nico Papatakis

Ο Νίκος Παπατάκης που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή ήταν ένας από τους μεγαλύτερους "άγνωστους" σκηνοθέτες του Ελληνικού αλλά και διεθνούς κινηματογράφου. Άγνωστος στο ευρύ κοινό, γιατί ποτέ δεν αποτέλεσε μέρος του εμπορικού συστήματος. Άγνωστος γιατί δεν φοβήθηκε να εναντιωθεί σε οποιοδήποτε εθνικό, πολιτικό, κοινωνικό κατεστημένο ή κεκτημένο της τέχνης ορθωνόταν μπροστά του.

Και τι δεν έκανε ο Νίκος Παπατάκης. Γεννηθηκε στις 19 Ιουλίου 1918 στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας και πήρε μέρος στο πόλεμο εναντίον των ιταλικών στρατευμάτων του Μουσολίνι στο πλευρό του Haille Sellasie. Μετά την ήττα της Αιθιοπίας αναγκάστηκε να φύγει, βρίσκοντας καταφύγιο πρώτα στη Λιβύη, μετά στην Ελλάδα για να καταλήξει άφραγκος στο Παρίσι όπου και έμεινε πλέον σχεδόν μόνιμα από το 1939.

Στη γαλλική πρωτεύουσα, ο αεικίνητος Παπατάκης συναναστράφηκε με όλη την αφρόκρεμα της γαλλικής διανόησης, από τον Ζαν Πολ Σαρτρ ίσαμε τον ‘καταραμένο’ Ζαν Ζενέ, και τους ποιητές Αντρέ Μπρετόν, Ζακ Πρεβέρ και Ρομπέρ Ντενό. Με τον Ζαν Ζενέ βρέθηκαν μαζί στους "πέντε δρόμους". Μονίμως πεινασμένοι, κλέβανε και μετά, πολυ συχνά, τσακωνόντουσαν και για τα κλεψιμέικα. Ο Παπατάκης, αν και δεν ήταν ομοφυλόφυλος, είναι το αντικείμενο του πόθου του Ζενέ στο ποίημα "La Galère" που είναι και αφιερωμένο σε αυτόν.

Το 1947, ο Νίκος Παπατάκης ανοίγει το καμπαρέ «Το Κόκκινο Ρόδο» (La Rose Rouge), που απετέλεσε στέκι και συναυλιακό χώρο για πολλούς καλλιτέχνες της εποχής όπως η Juliette Greco, ο Miles Davis και ο Boris Vian μεταξύ άλλων. Το 1950 γίνεται παραγωγός και χρηματοδότης της ταινίας του Ζαν Ζενέ «Ένα ερωτικό τραγούδι», του οποίου τη φωτογραφία υπέγραψε ο Ζαν Κοκτώ. Η μοναδική αυτή, χωρίς διαλόγους ταινία 26 λεπτών του ‘άγιου’ (όπως τον απεκάλεσε ο Σαρτρ) συγγραφέα-εγκληματία λογοκρίθηκε και δεν προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες παρά μόνον το 1975. Η ταινία γυρίστηκε απο τον Ζενέ στο χώρο του εστιατορίου πάνω απο το Καμπαρέ του Παπατάκη.

Το 1954 παντρεύτηκε την Anouk Aimée και απόκτησε μία κόρη.

Το 1957 αηδιασμένος από τη στάση της Γαλλίας στη Αλγερία, εγκατέλειψε το Παρίσι για τη Νέα Υόρκη, όπου είχε δεσμό με το μανεκέν από τη Γερμανία Κρίστα Πέφγκεν, η οποία υιοθέτησε σαν καλλιτεχνικό ψευδώνυμο το μικρό του όνομα. Ως Nico, είχε μία αξιόλογη σόλο καριέρα στη μουσική ροκ σκηνή, ξεκινόντας ως ηθοποιός του Άντι Γουόρχολ στην ταινία του Chelsea Girls και μέλος των Βέλβετ Άντεργκράουντ. Την ίδια περίοδο, ο Παπατάκης, συνδέεται φιλικά με τον μεγάλο Αμερικάνο σκηνοθέτη John Cassavetes τον οποίο βοηθά με χρήματα να τελειώσει την ταινία σταθμό του κινηματογράφου, Shadows (1959).

Κατά την επιστροφή του στο Παρίσι, γύρισε το 1962 την πρώτη του ταινία «Οι Άβυσσοι» (Les Abysses), βασισμένη στο μυθιστόρημα του Ζενέ «Οι Δούλες» (Les Bonnes). Η ταινία προβλήθηκε την ίδια χρονιά στο Φεστιβάλ των Καννών και προκάλεσε σκάνδαλο.

Το 1967 γύρισε την ταινία «Οι βοσκοί». Η ταινία αυτή είναι μια εκπληκτική διαχρονική προσέγγιση και αλληγορία της ελληνικής πραγματικότητας . Η φαινομενικά απλή βουκολική ιστορία γίνεται αφορμή για να προβληθούν, γυμνές, οι έννοιες της επανάστασης, της ελευθερίας, της σχέσης των φύλων, της εξουσίας και πολλών άλλων καίριων θεμάτων μέσα από την ανάλυση των κοινωνικών δομών μιας Ελληνικής κοινότητας. Ας μην ξεχνάμε οτι η ταινία τελείωσε τη στιγμή ακριβώς που η Ελλάδα άρχισε να βυθίζεται στα σκοτάδια της δικτατορίας. Προβλήθηκε το 1968 σε ελάχιστους κινηματογράφους (ως ντοκυμαντέρ) χωρίς καμμία εμπορική επιτυχία και μετέπειτα φυγαδεύτηκε στο εξωτερικό.

Ακολούθησαν οι ταινίες Gloria Mundi (1975), Η Φωτογραφία (1987) και η τελευταία του ταινία, Οι Ισσοροπιστές (1992).

To 2009, στο πλαίσιο μιας προβολής της ταινίας του "Les Abysses" σε ένα κινηματογράφο στο Παρίσι και της συζήτησης που ακολούθησε, ο Νίκος Παπατάκης αναφέρθηκε και σε ένα απραγματοποίητο ακόμα σενάριο ταινίας που είχε αρχισει να δουλεύει. Το σενάριο αυτό θα ήταν βασισμένο σε μια ιδέα του Μαρξ που είπε ότι το έγκλημα είναι παραγωγικό. Παράγει τον δικηγόρο, τους δικαστές, τα όπλα, τον πόλεμο, κ.ο.κ. Ο Παπατάκης λοπόν φαντάστηκε μια κοινωνία στην οποία δεν υπάρχει έγκλημα γιατί στην εξουσία βρίσκεται ένας δικτάτορας που έχει απαγορέψει ακόμα και να μιλάει κανείς για κάτι τέτοιο. Η κοινωνία τότε σταδιακά χάνεται μεσα στη πλήξη. Το έγkλημα λοιπόν αποτελει απαραίτητο στοιχείο για την επιβίωση της κοινωνίας.

Δυστυχώς ο Νίκος Παπατάκης πέθανε σε ηλικία 92 ετών χωρίς να προλάβει να γυρίσει σε ταινία αυτό το τελευταίο σενάριο. Είμαι σίγουρος όμως ότι σε μια άλλη διάσταση, πάνω απο τα σύννεφα, το γύρισμα αυτής της τανίας έχει ήδη αρχίσει... Το σενάριο τώρα το έχει αναλάβει κάποιος κύριος εγκληματίας με το όνομα Ζαν Ζενέ. Bοηθός σκηνοθέτη και σύμβουλος χρήστηκε αυταπάγγελτα ο John Cassavetes...Α, ναι... και την ηχητική επιμέλεια την έχει αναλάβει η Nico. Μάλλον ενδιαφέρουσα ακούγεται αυτή η ταινία...