Tuesday, January 10, 2012

Η αραχνούφαντη ποίηση του Γιώργου Σαραντάρη



Διαβάζοντας κανείς σήμερα την ποίηση του Γιώργου Σαραντάρη, είναι σαν να ξεκινάει ένα ευγενικό, φανταστικό ταξίδι σε αναζήτηση λεπτοτάτων αποχρώσεων και αισθημάτων διάφανων σαν την πούδρα στα φτερά της πεταλούδας. Τα είπανε "παράξενα" τα ποιήματά του. Και τον υπερευαίσθητο αυτόν άνθρωπο τον αποκαλέσανε αργόσχολο και τον έστειλαν στην πρώτη γραμμή του χιονισμένου Αλβανικού μετώπου να πολεμήσει και να σκοτώσει. Λίγο πριν τον πόλεμο, ο Σαραντάρης είχε πει σε ένα φίλο του: “...αισθάνομαι αγωνία, όχι μήπως σκοτωθώ αλλά μόνο μήπως είμαι αναγκασμένος να σκοτώσω”.  Έμενε σε ένα νεοκλασσικό σπίτι, που δεν ξέρω αν σώζεται σήμερα στην Αθήνα, Κοδριγκτώνος 42. Στις τέσσερις μικρές συλλογές ποιημάτων που κατάφερε να εκδόσει ο Σαραντάρης ("Οι αγάπες του χρόνου" - Αθήνα 1933, "Τα ουράνια" - Αθήνα 1934, “Αστέρια" - Αθήνα 1935, "Στους φίλους μιας άλλης χαράς" - Αθήνα 1940), έρχονται να προστεθούν δοκίμια και φιλοσοφικές μελέτες που βρέθηκαν ανάμεσα στα χαρτιά του και που τον καθιστούν πρόδρομο του Υπαρξισμού πολύ πριν η ναυτία κυριέψει τις λέξεις. Ακολουθούν δύο παραδείγματα αυτής της αραχνούφαντης, λιτής ποίησης παρμένα από τη συλλογή "Οι αγάπες του χρόνου", 1933:    

ΑΥΡΙΟ 
Και αίσθημα και αίσθηση αφήσανε 
οι ανεπαίσθητοι ουρανοί 
χαϊδεύοντας τις επιφάνειες.

ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ
Η θάλασσα, πάνε θλιμμένα χρόνια,
επέθανε
γύρω της κλείνουνε στεριές
και ορίζοντες.


Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πως εξελίχθηκε το τελευταίο κεφάλαιο της σύντομης ζωής του Σαραντάρη. Αρρώστησε από τύφο στην πρώτη γραμμή του πολέμου και πέθανε λίγο μετά τον γυρισμό του στην Αθήνα στις 25 Φεβρουαρίου 1941, σε ηλικία 32 ετών. Ο Οδυσσέας Ελύτης, που τον είχε γνωρίσει προσωπικά, παρέχει περισσότερα στοιχεία για το τραγικό τέλος του στα "Ανοιχτά χαρτιά". Μπορεί να έσπασαν τα μυωπικά του γυαλιά και να εξαυλώθηκε ο ποιητής μέσα σε αυτή τη τρέλλα της κατάρρευσης όλων των αξιών. Μπορεί, όπως λέει και ο Prospero του Shakespeare, όλα να έχουν ένα τέλος και ο ύπνος να έπνιξε το όνειρο του Σαραντάρη:


"Our revels now are ended. These our actors,
As I foretold you, were all spirits, and
Are melted into air, into thin air:
And like the baseless fabric of this vision,
The cloud-capp'd tow'rs, the gorgeous palaces,
The solemn temples, the great globe itself,
Yea, all which it inherit, shall dissolve,
And, like this insubstantial pageant faded,
Leave not a rack behind. We are such stuff
As dreams are made on; and our little life
Is rounded with a sleep.”                                   The Tempest Act 4, scene 1, 148–158


Εμείς όμως μένουμε εδώ να ακολουθήσουμε τα χνάρια που άφησε ο ποιητής στο χιόνι, να συνεχίσουμε να θέτουμε τα ίδια καίρια και διαχρονικά ερωτήματα. Μα τελικά την απάντηση ίσως να την έχει ήδη δώσει ο Σαραντάρης όταν έγραφε σε ένα άλλο του ποίημα:


"Όπου και αν πηγαίνουμε μας υποδέχεται η μουσική
αλλά δεν είμαστε, δεν γινήκαμε ακόμα όνειρα και
συνεπώς απορούμε."

Αξίζει να δείτε ένα ενδιαφέρον ντοκυμαντέρ για τον ποιητή και να ακολουθήσετε το link απο κάτω για να βρείτε περισσότερα ποιήματα του Σαραντάρη:



Εποχές και συγγραφείς: Γιώργος Σαραντάρης from Αντίφωνο (antifono.gr) on Vimeo.

Ιστοσελίδα με ποιήματα του Γ. Σαραντάρη

2 comments:

  1. Όπου και αν πηγαίνουμε μας υποδέχεται η μουσική
    αλλά δεν είμαστε, δεν γινήκαμε ακόμα όνειρα και
    συνεπώς απορούμε.
    Πραγματικά τρυφερά ωραίοι στίχοι! J'adore!

    ReplyDelete
  2. http://www.p-zaranis.gr/mp3/deutero-tragoudi-tis-anoixis.mp3
    Καταπληκτική μελοποήση Σαραντάρη από τον Πέτρο Ζαράνη, τραγουδάειη Δήμητα Μπαλκαγιάνη
    Το δεύτερο τραγούδι της άνοιξης

    ReplyDelete